در اوایل سال 2023، ایراکلی گاریباشویلی، نخست وزیر گرجستان اعلام کرد که تفلیس تصمیم گرفته است ساخت بندر آناکلیا در ساحل دریای سیاه را از سر بگیرد. بر اساس اظهارات وی گرچه گرجستان به دنبال سرمایه گذاران بین المللی است اما 51 درصد مالکیت این بندر را در اختیار خواهد داشت.
به گزارش سی نیوز به نقل از مانا، بندر اعماق دریای آناکلیا از نظر استراتژیک و اقتصادی پایتخت بسیار مهمی برای گرجستان و کل قفقاز جنوبی به حساب می آید. البته اهمیت این بندر پس از آغاز جنگ روسیه و اوکراین و احیای پروژه ترانزیتی کریدور میانه افزایش یافت. در همین راستا سفرهای پی در پی «ایراکلی غریبشویلی» به ازبکستان، ترکمنستان و قزاقستان طی سال 2022 با هدف مذاکره بر سر این فرصت ها انجام شد.
گرجستان به عنوان تنها کشور منطقه قفقاز با دسترسی مستقیم به دریای سیاه، مایل است نقش خود را برای ترانزیت تجاری افزایش دهد. بدون گرجستان، دسترسی اتحادیه اروپا به منابع طبیعی آذربایجان نیز محدود خواهد شد. توافقنامه اخیر امضا شده بین بروکسل و باکو برای دو برابر کردن صادرات گاز آذربایجان به اتحادیه اروپا از طریق خطوط لوله گاز ترانس آناتولی (TANAP) و Trans-Adriatic (TAP) نشان دهنده نقش رو به رشد ترانزیتی گرجستان است.
در ابتدای پروژه بندر آناکلیا، ارزش آن 2.55 میلیارد دلار برآورد شد و قرار بود این بندر اولین بندر اعماق دریا در شرق دریای سیاه باشد که کشتی‌های کانتینری بزرگ عمدتاً از چین و آسیای مرکزی را دریافت کند. علیرغم اهمیت آن برای منافع ژئواکونومیک گرجستان، دولت در دو مرحله نتوانست پروژه را نهایی کند، که عمدتاً به دلیل کمبود بودجه، بحران عمیق سیاسی و اعتراضات گسترده بود. اکنون دولت تحولات ژئوپلیتیکی را فرصتی برای جذب سرمایه گذاران خصوصی ارزیابی می کند.
به نظر می رسد ایجاد بندر آناکلیا که تنها چند کیلومتر با خاک جدا شده آبخازیا فاصله دارد، از حمایت کشورهای غربی برخوردار است. همچنین احداث این بندر برای تنوع بخشی به مسیرهای مواصلاتی موجود و توسعه مسیرهای جدید بسیار حائز اهمیت است. اگرچه دولت گرجستان در بحبوحه بحران های عمیق سیاسی و اقتصادی و روابط تیره با غرب به دنبال احیای این پروژه است، اما هنوز یافتن سرمایه گذاران و شرکای قابل اعتماد دشوار است.
موضع مسکو
علاوه بر این، به دلیل تشدید تنش ها بین حزب حاکم “رویای گرجستان” و غرب، تفلیس کمی به سمت روسیه متمایل شده است که مشارکت غرب در ساخت آناکلیا را ضعیف می کند. در همین راستا، مسکو در 11 می 2023 ممنوعیت پروازهای مستقیم خطوط هوایی روسیه به گرجستان را لغو کرد.
دولت گرجستان نیز از این اقدام استقبال کرد و ماریا کوریوشویلی، معاون وزیر اقتصاد اعلام کرد که این تصمیم به طور قابل توجهی سفر میلیون ها گرجی ساکن روسیه را تسهیل می کند. البته تظاهراتی در 15 می در تفلیس برگزار شد و تظاهرکنندگان خواستار اجرای ممنوعیت گرجستان شدند. با این حال، بعید است که دولت گرجستان تحریم هایی را علیه پروازهای مستقیم روسیه اعمال کند.
روسیه یک تهدید بالقوه برای این پروژه است زیرا هیچ منفعتی برای مسکو ندارد، بنابراین با آن مخالفت کرده است. آناکلیا می تواند چالشی جدی برای بندر نووروسیسک روسیه در دریای سیاه به ویژه در مواجهه با تحریم های سخت غرب ایجاد کند. مخالفت مسکو از این واقعیت ناشی می شود که بندر آناکلیا در صورت بهره برداری کامل، احتمالاً توسط ناتو برای اهداف نظامی استفاده می شود و تهدیدی واقعی برای امنیت ملی روسیه به شمار می رود. با توجه به فاصله گرفتن اخیر دولت حاکم گرجستان از کشورهای غربی و مماشات بیشتر با روسیه، تهدید پروژه آناکلیا از سوی روسیه رو به پایان است.
بازنشر خبر: سی نیوز
منبع: https://mana.ir/fa/news/96053
لینک کوتاه: https://seanews.ir/48157
