ناوگان سایه ایران؛ ستون مقاومت اقتصادی در برابر تحریم‌ها

ناوگان سایه ایران؛ ستون مقاومت اقتصادی در برابر تحریم‌ها

سی نیوزسرویس بین الملل-در حالی که اتحادیه اروپا به‌تازگی تحریم‌هایی را علیه کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران اعمال کرده، رسانه آمریکایی بلومبرگ در گزارشی به تاریخ 29 آبان 1403 به بررسی روش‌های ایران برای مقابله با فشارهای تحریمی پرداخته است. این گزارش که توسط تیم تحقیقات بلومبرگ منتشر شده است، تلاش می‌کند تصویری از سازوکارهایی ارائه دهد که کشورمان ایران با استفاده از آن‌ها تحریم‌های یک‌جانبه را دور می‌زند.

به گفته بلومبرگ، ایران با استفاده از یک شبکه به اصطلاح “ناوگان سایه” متشکل از نفتکش‌های قدیمی و اغلب ثبت‌نشده، روزانه تا 1.6 میلیون بشکه نفت صادر می‌کند. این گزارش تأکید دارد که ناوگان ایرانی با به‌کارگیری این کشتی‌ها توانسته بخش عمده‌ای از نفت خود را به چین برساند و از این طریق حدود 20 میلیارد دلار درآمد در 9 ماه نخست سال میلادی جاری کسب کند.

واقعیت یا یکجانبه‌گرایی؟

بلومبرگ مدعی است که این نفتکش‌ها با خاموش کردن سیستم‌های شناسایی خود، انتقال کشتی به کشتی در آب‌های آزاد، و تغییر مدارک محموله‌ها توانسته‌اند تحریم‌ها را دور بزنند. به عنوان مثال، در این گزارش به کشتی “تایتان” اشاره شده که نفت بارگیری‌شده در خلیج فارس را به یک نفتکش دیگر به نام “وین وین” در آب‌های مالزی منتقل کرده است.

این روایت در حالی منتشر شده که بسیاری از تحلیلگران معتقدند این تحریم‌ها نه تنها تأثیر اقتصادی محدودی بر اقتصاد کشورمان داشته‌اند، بلکه انگیزه را برای گسترش همکاری با کشورهای غیرغربی نظیر چین و روسیه را تقویت کرده‌اند.

تحلیلگران داخلی معتقدند که این نوع گزارش‌ها با هدف فشار روانی و برجسته کردن توانایی غرب در مهار اقتصاد ایران منتشر می‌شوند. با این حال، واقعیت این است که در مواجهه با تحریم‌ها از راهکارهایی استفاده کرده ایم که ضمن حفظ صادرات نفت، ابزارهایی برای تقویت اقتصاد ملی را فراهم آورده باشیم.
از سوی دیگر، توانایی کشورمان در حفظ صادرات نفتی نشان‌دهنده ظرفیت بالای کشتیرانی جمهوری اسلامی و توان داخلی در مقابله با فشارهای بین‌المللی است.

در حالی که بلومبرگ ایران را به استفاده از روش‌های خلاقانه برای دور زدن تحریم‌ها متهم می‌کند، این سؤال مطرح می‌شود که آیا این فشارها واقعاً می‌توانند به اهداف خود دست یابند؟ شواهد نشان می‌دهد که استفاده از این ناوگان، نه تنها کارآمدی تحریم‌ها را زیر سؤال برده، بلکه نیاز به بازنگری در این سیاست‌ها را برای طرف‌های غربی اجتناب‌ناپذیر کرده است.